Kennelijk onredelijk ontslag
Regelmatig worden werkgevers, nadat hen is geadviseerd om overtallige werknemers te ontslaan door middel van een verkregen ontslagvergunning van het UWV Werkbedrijf, geconfronteerd met een claim van de werknemer uit hoofde van zogenaamd kennelijk onredelijk ontslag. De kantonrechter dient in dit soort gevallen vast te stellen of het ontslag onredelijk is en zo ja, welke vergoeding de werkgever aan de werknemer dient te betalen.
Er is echter nooit een norm geweest voor het bepalen van de hoogte van de schadevergoeding. Vaak, maar lang niet altijd, werd door de rechtbank bij het bepalen van de hoogte van de vergoeding aansluiting gezocht bij de zogenaamde kantonrechtersformule waarbij – kort samengevat – voor elk dienstjaar een percentage van het maandsalaris wordt vergoed. De hoogte van dit percentage is afhankelijk van de leeftijd van de werknemer. De uitkomst werd vervolgens gecorrigeerd waarbij werd gekeken naar de relevante omstandigheden.
XYZ-formule
Om aan deze onduidelijkheid een einde te maken, is geprobeerd een uniforme regel in het leven te roepen voor het bepalen van de hoogte van de schadevergoeding zodat werkgever en werknemer hun proceskansen beter kunnen inschatten. De hoogte van de schadevergoeding wordt als volgt begroot: schadevergoeding = X x Y x Z.
De X-factor staat voor het aantal gewogen dienstjaren. Voor de berekening van X wordt de diensttijd afgerond op hele jaren. Vervolgens worden de dienstjaren op de volgende wijze gewogen: dienstjaren voor het 40e levensjaar tellen voor 1, van het 40e tot het 50e voor 1,5 en elk dienstjaar vanaf het 50e telt voor 2. Een periode van meer dan zes maanden wordt naar boven afgerond.
De Y-factor staat voor het laatstverdiende salaris. Bij de berekening van Y zal worden uitgegaan van het bruto maandsalaris vermeerderd met vaste en overeengekomen looncomponenten, zoals vakantietoeslag, een vaste dertiende maand, een structurele overwerkvergoeding en een vaste ploegentoeslag. Behoudens zeer uitzonderlijke gevallen wordt het laatstverdiende salaris niet vermeerderd met het werkgeversaandeel pensioenpremie, de auto van de zaak, onkostenvergoedingen, het werkgeversaandeel in de ziektekostenverzekering en niet structurele looncomponenten (bijvoorbeeld een incidentele bonus).
De Z-factor is de correctiefactor. In de Z-factor worden alle omstandigheden van het geval ten tijde van het ontslag gewogen, onder meer de hiervoor genoemde omstandigheden. Uitgangspunt is Z=0,5. Met deze factor wordt beoogd in beginsel de maximale schadevergoeding bij een kennelijk onredelijk ontslag vast te leggen. Slechts in bijzondere gevallen kan deze factor hoger uitvallen dan 0,5.
Diverse kantonrechters en hoven hebben inmiddels op basis van deze formule de schadevergoeding vastgesteld. Echter, het hof Den Haag meent dat de schadevergoeding op basis van de eerder genoemde kantonrechtersformule dient te worden vastgesteld waarbij in ieder geval de vergoeding met 30% dient te worden verminderd.
Tegen het arrest van het gerechtshof te Den Haag is cassatie ingesteld. De advocaat-generaal, die de Hoge Raad adviseert, heeft geconcludeerd tot vernietiging van het arrest. Hij meent – kort samengevat – dat een standaardkorting op de schadevergoeding van 30% juridisch niet houdbaar is en dat eerst moet worden gekeken of een ontslag kennelijk onredelijk is en dat daarna pas de hoogte van de vergoeding aan bod komt. Toepassing van de XYZ-formule acht de advocaat-generaal een betere methode waarbij hij echter ook de Z-factor van 0,5 niet houdbaar acht. Het is dus nog even afwachten op de Hoge Raad die zich over deze kwestie moet uitlaten en wellicht duidelijkheid kan verschaffen.
Indien u vragen heeft over ontslag, reorganisatie of meer wilt weten over een bepaalde juridische kwestie, neemt u dan – voor een vrijblijvend adviesgesprek – contact op met mr John Veerman van Som Advocatuur.
|
|
