Vreemdgaan en de samenlevingsovereenkomst
Tegenwoordig kiezen veel stellen ervoor om te samenwonen. De (financiële) afspraken die hiermee gepaard gaan, worden dan vaak vastgelegd in een samenlevingsovereenkomst. Daarin kunnen bijvoorbeeld afspraken worden opgenomen die gelden als de relatie wordt beëindigd.
Een samenlevingsovereenkomst is onderworpen aan de wettelijke bepalingen die ook voor andere overeenkomsten gelden. Zo kan een samenlevingsovereenkomst (gedeeltelijk) worden vernietigd indien er voorafgaand aan het sluiten daarvan sprake is geweest van bedrog, dwaling of misbruik van omstandigheden. Dat dit interessante situaties kan opleveren blijkt uit de volgende uitspraak van de Hoge Raad uit februari 2014.
In deze zaak is er sprake van een koppel dat van 1980 tot en met 2007 een relatie met elkaar heeft gehad. In 2003 heeft de vrouw een relatie met een andere man gekregen. Als de man achter de affaire komt, ontstaat er een relatiecrisis tussen partijen. Na uitvoerig overleg besluiten de man en de vrouw dat hun relatie te waardevol is om te beëindigen en om samen verder te gaan. De vrouw verbreekt hierop de relatie met haar minnaar.
De relatie tussen partijen is na verloop van tijd dusdanig hersteld dat er trouwplannen worden gemaakt. De man en de vrouw zijn voornemens om op basis van huwelijkse voorwaarden te gaan trouwen en laten hiertoe huwelijkse voorwaarden opstellen bij de notaris. Aangezien de huwelijksdatum nog even op zich laat wachten, besluiten de man en de vrouw een samenlevingsovereenkomst op te laten stellen om de tijd tot de huwelijksdatum te overbruggen.
In de samenlevingsovereenkomst nemen partijen een bepaling op waarin de vrouw een aanzienlijke aanspraak kreeg op het vermogen van de man. De overeenkomst wordt in 2005 door partijen ondertekend. In 2007 komt de man erachter achter dat de vrouw de relatie met haar minnaar vlak na het beëindigen daarvan heeft voortgezet. De man voelt zich hierdoor ernstig bedrogen vooral nu de vrouw door het ondertekenen van de samenlevingsovereenkomst een aanzienlijke aanspraak heeft gekregen op het vermogen van de man. Als de man van tevoren had geweten dat de vrouw nog steeds een affaire had, was hij hier uiteraard nooit mee akkoord gegaan.
De man is dermate verbolgen dat hij een procedure start bij de rechtbank om de samenlevingsovereenkomst te vernietigen. De vrouw heeft immers een onjuiste voorstelling van zaken gegeven waardoor de man gedwaald heeft bij het sluiten van de overeenkomst. Door vernietiging van de overeenkomst op grond van dwaling te vorderen, komen de aanspraken van de vrouw op het vermogen van de man – indien de rechtbank dit toewijst – te vervallen. De rechtbank is het echter niet met de man eens en wijst zijn vorderingen af. Gelet op het karakter van de samenlevingsovereenkomst, die niet alleen vermogensrechtelijke aspecten regelt tussen partijen maar ook emotionele en morele aspecten, dienen er hoge eisen te worden gesteld aan de beoordeling of er sprake is van dwaling.
De man kan zich niet verenigen met voornoemd vonnis gaat in hoger beroep. In hoger beroep wordt de man echter wel in het gelijk gesteld door het gerechtshof. Het gerechtshof overweegt dat tussen partijen geen ‘open’ relatie bestond. De man heeft diverse verklaringen van familie en vrienden in het geding gebracht waaruit blijkt dat de relatie van de vrouw slechts enkele dagen voor het ondertekenen van de samenlevingsovereenkomst is beëindigd. Het gerechtshof oordeelt dat, gelet op het voorgaande, er inderdaad sprake is van dwaling aan de zijde van de man aangezien hij de samenlevingsovereenkomst nooit op dat moment had gesloten onder de betreffende voorwaarden als hij van het voortzetten van de relatie op de hoogte was geweest.
De vrouw is uiteindelijk tegen voornoemde uitspraak in cassatie gegaan bij de Hoge Raad. De Hoge Raad oordeelt dat bepalingen van een samenlevingsovereenkomst in principe kunnen worden vernietigd op grond van dwaling indien deze vermogensrechtelijk van aard zijn en indien de ene partner in verband met hetgeen zij weet of behoort te weten over de dwaling, de andere partner dient in te lichten. Dat informatie over bijvoorbeeld een affaire een hoogstpersoonlijk karakter heeft, doet aan het voorgaande niet af. De vrouw had voorafgaand aan het sluiten van de samenlevingsovereenkomst de man moeten inlichten over de affaire. De Hoge Raad oordeelt dat het beroep van dwaling van de man gegrond is en dat de bepalingen uit de samenlevingsovereenkomst die de vrouw aanspraak gaven op het vermogen van de man terecht zijn vernietigd.
Door voornoemde uitspraak zal het in de toekomst makkelijker zijn om samenlevingsovereenkomsten die op basis van dwaling tot stand zijn gekomen, (gedeeltelijk) te vernietigen. Het is daarbij wel zaak dat de vereisten voor dwaling op een juiste manier worden onderbouwd. Begeleiding door een advocaat kan in dat geval uitkomst bieden.
Indien u vragen heeft omtrent het vernietigen van bepalingen uit uw samenlevingsovereenkomst of meer wilt weten over een bepaalde juridische kwestie, neemt u dan – voor een vrijblijvend adviesgesprek – contact op met mr. Lydia Visscher of mr. John Veerman van Som Advocatuur.
|
|
